Парламентке келген шығармашылық топ өкілдерінің шешілмей жатқан мәселесі қордаланып қалған екен. Креативті индустрия өкілдері авторлық қауымдастықтарға шағымданды. Олардың айтуынша, Қазақстанда шығармашылыққа тікелей қатысы жоқ адамдар өзгелердің әндерінен миллиардтаған теңге пайда тауып отыр. Кейбір авторлық қауымдастықтар жергілікті әндерді пайдаланғаны үшін көп ақша алады және олардың авторларымен бөліспейді. Шығармашылық сала өкілдері кейбір авторлық қоғамдастықтар тарапынан рэкетке тап болғанын айтады. Олар бұл процесті анағұрлым ашық ету үшін авторлық құқық саласын цифрландыруды сұрады. Осылайша сарапшы Иманбек барлық құқықтарды ресейлер-продюсерлерге бергенін мәлімдеді. Олар миллион алады, ал оған бір тиын түседі.

ЭЛЬНОРА ОСПАН – АВТОРЛЫҚ ҚҰҚЫҚ САЛАСЫНЫҢ САРАПШЫСЫ Бізде Шәмші Қалдаяқов, Әсет Бесеуов сияқты тұлағалардың авторлық құқықтары сақталмай жатады. Олардың еңбегін пайдаланғандар айтуға ұятты ақша төлейді. Олар бүгінгі таңда осындай ұятсыз әрекеттерге барып отыр. Тіпті халықаралық конференцияларда да олар қандай соманы алатынын айтсаң, күлкіге қаласың. Бұдан басқа, Sony Music, Warner, Universal сияқты ірі компаниялар Қазақстанға келгісі келмейді. Өйткені олар музыка индустриясының саласын жемқорлық жайлаған, авторлық қоғамдармен ешкім айналыса алмайды деп санайды».

Сала сарапшыларының пікірінше, елімізде ақша жинайтын авторлық қауымдастықтар көбейді, бірақ авторлардың өздері еңбегі үшін тиын-тебен алады. Әртістердің сауатсыздығын пайдалана отырып, шығармашылық қайраткерлерді авторлар мен орындаушыларға сыйақы төлемей тонайтын көптеген авторлық қоғамдардың заңсыз әрекетін айтты. Бұл ретте, көркемдік жоғары оқу орындарында өнер туындыларын жасауға ғана үйретеді, ал олардан ақша табудың құпияларын ешкім бөліспейді.

ТЕМІРЛАН ТӨЛЕГЕНОВ АВТОРЛЫҚ ҚҰҚЫҚ САЛАСЫНДАҒЫ САРАПШЫ Бірінші мәселе шығармашыл адамдардың авторлық құқық мәселелеріндегі абсолюттік сауатсыздығында болып отыр. Көптеген авторлар өздерінің шығармашылық қызметінен дұрыс ақша таба алмайды. Осы сауатсыздықты пайдалана отырып, көбінесе авторлар мен орындаушыларға тиесілі сыйақыны толық төлемейтін немесе мүлде төлемейтін көптеген авторлық қоғамдар қызмет жасап отыр. Барлық шағын және орта бизнес дәмханаларда, мейрамханаларда, сауда орталықтарында, автосалондарда және тіпті шаштараздарда музыканы пайдаланғаны үшін ақы төлеп, авторлық қоғамдастыққа пайда түсіріп отыр. Авторлық қоғамдардың есептеріне сәйкес, олар жыл сайын 1,5-2 миллиард теңге жинайды, оның 90 пайызын әкімшілік қажеттіліктерге жұмсайды. Алайда заң бойынша олар алымдардың 30% -ын ұстап қалуға құқылы».

Қазақстанның ЖІӨ-дегі креативті индустрияның үлесі шамамен 1% -ды құрайды, дамыған елдерде бұл көрсеткіш ЖІӨ-нің 12% -ына дейін жетеді. Бұл индустриядағы айналым 2 трлн. теңгеден асады. Қазақстанда 15-16 авторлық қоғамдастық жұмыс істейді, бірақ олар кірістерінің 90% -ын өзінде қалдырады және тек 10% -ын ғана авторлық сыйақы ретінде төлейді. Қазақстанда бұл сала дамымай жатыр және креативті индустрия тұралап қалды. Әлем бойынша 84-орында қалып отырмыз.